สรุปปรัชญาการศึกษา | หลักสูตร EP.2

18 ธันวาคม 2020

2664

สรุปปรัชญาการศึกษาที่ออกข้อสอบบ่อย ในเรื่องของหลักสูตร

ปรัชญาการศึกษา ประเด็นหนึ่งที่อยู่ในเรื่อง หัวข้อหลักสูตร ซึ่งไม่ว่าจะเป็นการสอบรับราชการครูในสนามต่างๆ เช่น สอบครูผู้ช่วยรอบทั่วไปของสังกัด สพฐ. สอบครูผู้ช่วยรอบ กรณีพิเศษสังกัด สพฐ. โดยที่เรื่องนี้ถือว่าเคยออกข้อสอบจริงแล้วหลายครั้ง ทางบ้านของครูจึงได้สรุปเนื้อหาให้ น้องๆที่กำลังเตรียมสอบอ่านหนังสือใหม่ หรือแม้แต่ผู้ที่สอบมาแล้วหลายครั้งแต่ยังไม่สำเร็จ ได้อ่าน แบบหลากหลายโดยไม่ต้องเสียเงินสำหรับผู้มีงบน้อยแต่มีความขยัน

3.ปรัชญาการศึกษา(Philosophy of Education)
3.1 ที่มาของปรัชญา
ในส่วนของปรัชญาการศึกษานี้จะต้องรู้คร่าวๆว่าเกี่ยวกับอะไร และพยายามหาคีย์สำคัญให้ได้ ซึ่งมีโอกาสออกข้อสอบเช่นกัน เพราะข้อสอบสพฐ.ในส่วนวิชาการศึกษาปี 2558 มีคำถามเกี่ยวกับปรัชญาการศึกษา 1-2 ข้อจึงต้องศึกษาดังต่อไปนี้
คำว่า ปรัชญา ในภาษาอังกฤษ คือ Philosophy ผู้ที่นำมาใช้คนแรก คือ ไพทากอรัส ซึ่งมีรากศัพท์มาจาก ภาษากรีกว่า philosophia ซึ่งประกอบมาจาก
“Phileo” แปลว่า “รัก” และ “Sophia” แปลว่า “ภูมิปัญญา” หรือ wisdom ดังนั้นปรัชญาจึงมีความหมายตามรากศัพท์ว่า “ความรักที่มีต่อภูมิปัญญา”
ปรัชญาการศึกษา คือ สิ่งที่ช่วยกำหนดทิศทางในการจัดการศึกษา และเป็นแกนกลางในการจัดดำเนินการศึกษา กำหนดบทบาทหน้าที่ทางสังคม กำหนดจุดมุ่งหมายของการศึกษา รวมทั้งชี้ให้เห็นแนวโน้มระบบการศึกษาและเป็นดรรชนี เพื่อชี้ให้เห็นความสำเร็จหรือความล้มเหลวของการจัดการศึกษา
3.2 ปรัชญาการศึกษาที่มีอิทธิพลในการจัดการศึกษา
1) สารัตถนิยม (Essentialism)
ผู้ริเริ่มแนวคิด วิลเลียม ซีแบกเลย์ โดยหลักมีสำคัญ คือ มีจุดเน้นที่สาระหรือแก่นสารที่สังคมต้องการ เช่น ความเชื่อของสังคมและการอนุรักษ์ทางวัฒนธรรมต่างๆ
 ซึ่งจุดมุ่งหมายของการศึกษา จะเน้นถ่ายทอดมุ่งถ่ายทอดมรดกทางวัฒนธรรมและความรู้ที่จำเป็นสำหรับปัจจุบันแก่ผู้เรียนระดับเฉพาะผู้พัฒนาสติปัญญาและความเฉลียวฉลาด ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีระเบียบวินัยมีความขยันหมั่นเพียร
 หลักสูตร ที่เน้นเนื้อหาวิชาเป็นศูนย์กลางกำหนดไว้อย่างแน่นอนตายตัว
 รูปแบบวิธีการสอน ผู้เรียนมีหน้าที่ทำตามคำสั่งของครูผู้สอน และผู้สอนเป็นผู้กำหนดสิ่งต่างๆทั้งหมดด้วยตัวเองเท่านั้น

2) นิรันตรนิยม( Perenialism )
 ผู้ริเริ่มแนวคิด โรเบิร์ต เอ็ม ฮัทชินส์
 เน้นหนักในเรื่องเหตุผลและสติปัญญา
 จุดมุ่งหมายของการศึกษา ต้องการปลูกฝังความเชื่อและค่านิยมที่ดีแก่ผู้เรียน
 หลักสูตร มุ่งความเป็นเลิศทางวิชาการ
 การจัดการเรียนการสอน เน้นให้ผู้เรียนใช้ความรู้ความคิดและสติปัญญาของคนให้มากที่สุด วิธีการสอน ใช้การอภิปรายถกเถียงโดยใช้เหตุผลประกอบ
 ผู้เรียนต้องฝึกฝนคุณสมบัติที่มีอยู่โดยได้รับการสั่งสอนและแนะนำจากครูผู้สอน
 ผู้สอน จะต้องเป็นผู้รู้และเป็นผู้นำทางสติปัญญาแก่ผู้เรียน

3) พิพัฒนาการนิยม (Progressivism )
 ผู้ริเริมแนวคิด 1) รุสโซ 2) เปตาลอสซี 3) เฟรดเดอริค โฟรเบล
 ผู้ที่ได้รับความนิยมคือ จอห์น ดิวอี้ ( John Dewey )
 จุดมุ่งหมายของการศึกษา สอนให้รู้จักคิดแก้ปัญหา ผู้เรียนค้นคว้าหาคำตอบด้วยตนเอง สิ่งที่เรียนจะต้องสอดคล้องกับชีวิตประจำวัน และสังคมมากที่สุด รวมทั้งส่งเสริมให้ผู้เรียนมีประชาธิปไตยในห้องเรียนและนอกห้องเรียน
 หลักสูตร เน้นประสบการณ์ เนื้อหาของหลักสูตรเกี่ยวพันกับชีวิตและความเป็นอยู่ เพื่อให้ผู้เรียนนำไปใช้แก้ปัญหา ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
 การจัดการเรียนการสอน เรียนโดย ค้นคว้าทดลองและการแก้ปัญหา
 ผู้เรียน ให้ความสำคัญกับผู้เรียนมากผู้เรียนเกิดความรู้ด้วยการลงมือกระทำ (Learning by doing) ผู้เรียนมีโอกาสตัดสินใจเรียนด้วยตัวเขาเอง
 ผู้สอน จะคอยสนับสนุน แนะนำ ไม่บังคับ แต่คอยกระตุ้นให้สนใจใฝ่เรียน และให้คำปรึกษา

4) บูรณาการนิยม หรือปฏิรูปนิยม ( Reconstructionism )
 ผู้ริเริ่มแนวคิด คือ ยอร์ช เอส เค้าทส์ และ ธีโอเดอร์ บราเมล
 จุดมุ่งหมายของการศึกษา ช่วยแก้ปัญหาของสังคมในปัจจุบัน มุ่งจัดระเบียบใหม่ บนระบอบประชาธิปไตย เน้นให้ผู้เรียนเห็นความสำคัญของสังคมควบคู่กับตนเอง
 หลักสูตร เน้นสังคมเป็นหลัก เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจสังคมและเห็นทางแก้ไข ในปัจจุบัน เพื่อการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้น ตรงกับหลักสูตรแกนกลางสารศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ที่ยึดปรัชญานี้
 วิธีการเรียนการสอน เน้นให้ผู้เรียนประยุกต์ใช้ความรู้ไปใช้ในชีวิตประจำวัน และเน้นเรียนรู้ด้วยตนเอง
 ผู้เรียน ตระหนักต่อภาระหน้าที่ที่มีต่อสังคมเห็นประโยชน์ของสังคมเป็นหลัก
 ผู้สอน ยึดมั่นหลักประชาธิปไตย ผู้สอนเป็นนักบุกเบิก แก้ไขปัญหาของสังคมอย่างกว้างขวาง

5) ปรัชญาการศึกษาอัตถิภาวนิยม ( Existentialism )
 ผู้ริเริ่ม ซอเรนคีร์ เคกอร์ด และผู้ที่เป็นที่นิยมรู้จัก คือ เอ เอส นิลล์
 จุดมุ่งหมายของการศึกษา พัฒนาความเป็นมนุษย์ของตนเองอย่างเต็มที่ ใช้อิสรภาพ เสรีภาพ เลือกทำในสิ่งที่ตนเองเลือก
 ผู้เรียน มีเสรีภาพในการเลือกสิ่งที่จะเรียนด้วยตนเอง
 ผู้สอน ถือว่าผู้เรียนสำคัญที่สุดในการเรียนการสอน ผู้สอนมีหน้าที่ อำนวยการ กระตุ้น ให้กำลังใจแก่ผู้เรียน เพื่อให้เกิดการตื่นตัว และถูกต้องในสิ่งที่เขาเลือกเอง

สำหรับการสรุปเนื้อหาปรัชญาการศึกษา ถ้าหากชอบในการสรุปเนื้อหาความรู้ในการสอบครูผู่วยในสไตร์นี้ หรืออยากให้มีการเพิ่มเติมเรื่องไหน สามารถอินบล็อคพูดคุยกันได้ และจะขอบคุณมากหากแชร์บทความนี้ต่อในเพื่อนๆ เพื่อแบ่งปันความรู้ เพราะเรายินดีมอบให้จากใจ เพื่อหวังว่า คุณจะเป็นครูที่ดีของประเทศต่อไป

ร่วมติดตามได้ที่เพจ บ้านของครู MR.KRON

คุณสามารถอ่านเนื้อหาที่เกี่ยวข้องได้เพิ่มเติม

สรุปการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ | หลักสูตร EP.1

☑ หากคุณร่วมแลกเปลี่ยนเรามีกลุ่มตีแตกข้อสอบครูผู้ช่วย มีความลับแนวข้อสอบดีๆ ให้ฟรี

✪ ตีแตก ข้อสอบครูผู้ช่วย MR.KRON